Je bent het de laatste tijd vaker dan normaal: alleen. En hoewel in je uppie zijn best eenzaam (en zelfs eng) kan zijn, toont onderzoek aan dat solitarisme (dat alleen zijn, dus) heilzaam is voor je brein. Op deze 5 manieren:
Alleen zijn is niet hetzelfde als eenzaamheid of verveling
Jij omringt je het liefst ieder moment van de dag met vrienden. En in de gevallen dat je dan toch ergens alleen belandt, heb je gelukkig altijd je smartphone nog. Niet alleen beschermt hij je tegen afkeurende blikken van omstanders, hij zorgt er ook voor dat je wat omhanden hebt. Het komt dus bijna nooit voor dat je alleen bent met je gedachten.
Toch zou je dit eens wat vaker moeten doen:
Het blijkt namelijk dat geregeld een paar momenten pakken waarin je alleen bent ontzettend fijn is voor jezelf – én je brein.
Toch doe je het niet:
Tegen beter weten in blijf je op zoek gaan naar manieren om de leegte te vullen — bijvoorbeeld door je social media te checken, een vriend te appen of een nieuwe serie te bingewatchen.
Waarom je dat doet?
Simpel. Omdat het alternatief – tijd met jezelf doorbrengen – best angstaanjagend is. Wie wil er nu immers alleen zijn? Wie kiest ervoor om zich eenzaam te voelen?
Hoewel deze gedachte niet klopt, is het niet geheel vreemd dat je dit denkt. ‘Alleen zijn’ heeft namelijk een slechte reputatie, zegt Matthew Bowker, psychoanalytisch theoreticus. Hij verklaart dat solitarisme (dat alleen zijn, dus) steeds vaker wordt verward met eenzaamheid of verveling.
“In de tijd waarin je binnen een paar swipes zo in contact kunt staan met honderden mensen, is kiezen om alleen te zijn vreemd. Iets in je uppie doen vinden we dan ook zeer oncomfortabel en we doen er dan ook alles aan om dit te vermijden. Zelfs als dit betekent dat we hiermee de kans op een goed ontwikkelt brein en nieuwe inzichten vergooien.”
Gun jij jezelf eens wat vaker een moment waarin jij alleen bent, dan gebeuren er een aantal opmerkelijke dingen:
5 dingen die gebeuren wanneer je vaker alleen bent
Zie je brein als een computer: het heeft bepaalde informatie opgeslagen die je in principe op ieder moment kan raadplegen.
Vul jij echter dit brein op ieder moment van de dag met nieuwe prikkels en constante stimulans, dan verminder je de mogelijkheid om toegang te hebben tot deze informatie. Daarnaast verlies je ook sneller je concentratievermogen én wordt het oplossen van problemen of vraagstukken lastiger.
Benut je nou echter zo’n momentje – bijvoorbeeld door je vrienden en smartphone een dagje gedag te zeggen – dan gebeuren er 5 dingen:
1. Je brein slaat sneller nieuwe informatie op
Stel, je leert een nieuwe taal. Het kost je brein een hoop moeite om al deze nieuwe woorden en informatie op te slaan. Door je hersenen wat rust te gunnen, ondersteun je dit proces;
Trek jij jezelf namelijk eventjes terug, dan geef jij je brein de kans om de nieuwe informatie te analyseren en te verwerken. Hierdoor sla je het beter én langer op. Stel jij je brein echter constant bloot aan nieuwe prikkels – bijvoorbeeld door je social media te checken zodat je je minder alleen voelt – dan knoeit dit met je leervermogen. Je brein zal meer tijd nodig hebben voor het verwerken van al die informatie.
Heb je dus een momentje over, geef dan niet toe aan de neiging om direct naar je telefoon te grijpen zodat je kunt ‘socializen’. Wees alleen. Niet alleen zul je hierdoor sneller en beter informatie onthouden, het zorgt er ook voor dat je beter in je vel zit:
2. Alleen zijn helpt je dingen te verwerken
Wanneer je vaker wat alleen doet en niet telkens je vrije tijd opvult met de aanwezigheid van anderen, geef je verschillende mentale processen de kans om op gang te komen.
Mary Hellen, professor Educatie, Psychologie en Neurowetenschappen aan de universiteit van Zuid Californië:
“Een diepe, reflectieve staat waarin je kunt nadenken over jezelf, je identiteit en de zaken die om je heen gebeuren, vinden alleen plaats wanneer je niet bezig bent met een handeling of anderen.”
Heb je dus een moment voor jezelf, maar vul je deze op door direct naar je smartphone te grijpen of op een andere manier in contact te staan met anderen, dan krijgt je brein die rust niet. Hierdoor vindt je brein het lastig om bepaalde gebeurtenissen betekenis te geven. Je kunt je hierdoor leeg- of nog erger: depressief voelen.
Kortom: creëer eens wat vaker een moment voor jezelf en doe niets. Het helpt je dingen een plek te geven en depressie te voorkomen.
3. Iets in je uppie doen maakt je creatiever
De veelgeprezen dichter Rainer Maria Rilke gaf ooit het volgende advies:
“Groei stilletjes en serieus; je kunt dit niet meer abrupt verstoren dan door telkens naar buiten te kijken en te verwachten dat een oplossing van buitenaf je een antwoord geeft op jouw meest innerlijke vragen.”
Met andere woorden; hoe meer je naar antwoorden buiten jezelf zoekt, des te kleiner de kans is dat je ze vindt. Dat lijkt misschien – in een wereld waar Google een antwoord heeft op haast iedere vraag – tegenstrijdig. Waarom zou je namelijk alleen willen zijn met je gedachten wanneer je ook gewoon het antwoord kunt opzoeken?
Toch blijkt dat juist deze eenzaamheid je inzichten kan geven waar zelfs Google geen antwoord op kan geven.
Zodra je namelijk de tijd neemt om écht eens in je eentje wat te doen, zul je merken dat je ineens nieuwe en innovatieve ingevingen krijgt. Het geeft je de mogelijkheid om je brein te resetten waardoor je problemen op een frisse manier kunt benaderen.
Blijf dus niet altijd afhankelijk van perspectieven van buitenaf, maar geef je eens wat vaker over aan het alleen zijn. Wie weet welke nieuwe inzichten je opdoet.
4. Je leert dat je niet altijd klaar hoef te staan voor anderen
Hoewel werken in hechte teams vaak wordt gezien als het geheim van succes, schuilt hier maar een halve waarheid in. Je zal ook regelmatig alleen iets moeten ondernemen. Juist die stilte zal je helpen juiste keuzes te maken.
Dat zegt ook Sherry Turkle, MIT onderzoeker, in haar TedTalk. Turkle zegt dat we juist wanneer we niet altijd “on-demand” zijn voor anderen, we mentale ruimte kunnen vrijmaken voor grotere projecten.
“Mensen proberen hun eenzaamheid op te lossen door met anderen een connectie aan te gaan. Deze connectie is echter een symptoom, geen remedie.”
In plaats van constant ‘connected’ te zijn en dwangmatig bereikbaar te blijven via social media, zul je dus soms eens wat vaker afstand moeten nemen — je totaal afsluiten van de buitenwereld. Je kunt namelijk niet verwachten dat je innovatieve ideeën ontwikkelt wanneer je ook druk bezig bent in de behoeften van anderen te voorzien.
Doe dit bijvoorbeeld door momenten vast te stellen waarop je niet bereikbaar bent. Misschien betekent dit dat je een uur eerder moet opstaan of je telefoon zo instellen dat je geen verzoeken ontvangt.
Hoe dan ook, het doel is dat je voor jezelf voldoende momenten creëert waarin jij jezelf kunt terugtrekken.
5. … en je leert jezelf ook veel beter kennen
De Amerikaanse schrijver Ralph Waldo Emerson schreef:
“Bewaak je lege momenten goed. Ze zijn als ongeslepen diamanten. Gooi ze weg en hun waarde zal nooit bekend worden. Polijst ze en ze worden de meest schitterende stenen in je leven.”
Met andere woorden, je weet nooit waar je toe in staat bent als je jezelf niet de kans en ruimte geeft om te groeien. En zeker, jezelf terugtrekken van de buitenwereld voelt intimiderend, maar al iets simpels zoals het uitzetten van je smartphone of een paar uur alleen doorbrengen in de natuur kan al een ontzettend verschil maken.
Je ontdekt jezelf op een totaal andere manier dan wanneer je enkel tijd met anderen zou doorbrengen. Door eens in je eentje wat te doen heb je namelijk de ruimte om zowel je sterke als zwakke punten te onderzoeken. Hierdoor daag je jezelf niet alleen uit, je groeit er ook door.
En net als bij spieren in je lichaam: wil je iets sterker laten worden, dan zul je moeten trainen. Dat voelt in het begin misschien oncomfortabel, maar na een poos kom je er alleen maar sterker uit. Train dat alleen zijn dus ook maar eens.
Kortom: spendeer eens wat meer tijd met jezelf
Goed, iets in je eentje doen lijkt misschien eng en laten we eerlijk zijn: de eerste paar keer dat je in je eigen gezelschap iets onderneemt zal het ook eng zijn. Dat betekent niet dat het het niet waard is;
Zoals je eerder las doet het ontzettend veel voor je. De rust en stilte zorgen ervoor dat je sneller creatieve ideeën ontwikkelt, je leert meer op jezelf vertrouwen én je leert je sterke en zwakke punten beter kennen.
Doe ‘t dus gewoon eens.
- Plan een alleen-momentje…
Jezelf voorhouden dat je deze week écht eens wat alleen doet, werkt natuurlijk niet. Je moet het doen. Pak daarom je agenda erbij en plan een dagje waarin je alleen bent met je gedachten. Geen vrienden, geen familie, geen telefoon – alleen jij en je hoofd.
- … en bouw het in kleine stapjes op.
Ga wandelen. Fiets een flink stuk. Doe de afwas! Vervolgens ga je een stapje verder: ga alleen naar de fitness, in je uppie winkelen of naar een museum. Wanneer je merkt dat het alleen uitvoeren van deze dingen toch niet zo eng is als dat je dacht, bouw je het nog verder op – bijvoorbeeld alleen lunchen, dineren en naar de film. Stapje. voor. stapje.
- Ga eens een weekje ‘off the grid’.
Eens in de zoveel tijd pak je het groots aan (zoals Bill Gates dat ook doet): iedere 3 maanden ga je één week weg, van alles! Geen mailbox, geen werk en als je het aandurft: geen telefoon. Focus je alleen nog maar op jezelf. Dit geeft je de ruimte om jezelf weer op te laden om daarna weer 3 maanden zo hard als je wil aan de slag te gaan. En voor die hectische periodes tussendoor neem je een ‘Go Dark Weekend’. Houdt je lekker scherp.
Probeer het dus eens, want iets alleen doen is niet alleen leuk, het zal je ook nieuwe inzichten geven.
Meer weten over wat rust kan betekenen voor je brein?
Wil je nou verder lezen over dit onderwerp, check dan eens deze artikelen:
- “Even ontspannen belangrijk voor je brein” zeggen professoren. (3x waarom)
- Omgaan met stress? “Niksen helpt niet”, zegt dr. Erik Scherder
Naast je jezelf en je brein rust gunnen, zijn er nog andere manieren om je hersenen te optimaliseren. Welke dat zijn leren we je graag in een 1-daagse cursus Snellezen, Geheugentechnieken en Mindmapping. Hier leggen we je aan de hand van een aantal wetenschappelijk bewezen technieken uit hoe je meer uit jouw hersencapaciteit kunt halen.
Dagelijks handige inzichten? Volg ons op social media!
Volg ons onder andere op Instagram of Pinterest. Daar krijg je niet alleen handvatten op het gebied van slimmer communiceren, je ontvangt ook de slimme tips waarmee je jouw productiviteit een boost geeft. De laatste artikelen netjes en overzichtelijk in je mailbox ontvangen? Schrijf je dan in voor de wekelijkse nieuwsbrief.
Leer je liever lezend, lees dan ons boek Elke Dag om 15.00 Uur Klaar. Maak kennis met de beste inzichten uit onze trainingen en leer slimmer werken in plaats van harder. En snellezen? Tekstbegrip? En leessnelheid? Zulke zaken komen ook aan bod.
Wie zijn wij? | Training Snellezen, Geheugentechnieken & Mindmapping
Tijdwinst.com is een trainingsbureau dat zich specialiseert in slimmer (samen)werken. We bieden door het hele land diverse (online) trainingen aan, variërend van timemanagement, assertiviteit, gesprekstechnieken tot aan snellezen. Nieuwsgierig? Neem dan zeker eens een kijkje op onze website of blogs, en schrijf je in voor één van onze (digitale) trainingen.
- 1-daagse training Time Management | Blog
- 1-daagse training Assertiviteit | Blog
- 1-daagse training Gesprekstechnieken | Blog
- 1-daagse training Feedback Geven | Blog
- 1-daagse training Snellezen, Mindmapping en Geheugentechnieken | Blog
- 1-daagse training Effectief Thuiswerken voor Teams | Blog
