Heb je moeite met het onthouden van belangrijke informatie? Of je nu studeert voor een examen, een presentatie geeft of simpelweg je boodschappenlijstje probeert te onthouden, het kan soms lastig zijn om informatie goed te onthouden. Gelukkig zijn er verschillende strategieën die je kunnen helpen om informatie beter te onthouden en succesvol te zijn in je dagelijkse leven. In dit artikel 6 praktische tips om te onthouden en je geheugen te verbeteren.

Waarom onthoud ik niks?

Je kent het vast wel. Je mag één ding in ieder geval niet vergeten bij het boodschappen doen. En toch kom je uiteindelijk juist zonder die ene boodschap weer thuis. Of je zit bij een presentatie en hebt het gevoel dat de inhoud het ene oor in het andere weer uit gaat. Je hoort wel wat er wordt gezegd, maar kunt achteraf maar moeilijk opdreunen wat de kernboodschap precies was. Kortom, leerstof blijft niet hangen

Waarom vergeet je dingen?

Beter onthouden wat je leest of leert? Gelukkig ben je niet de enige met dit probleem. Vergeten is menselijk en is echt niet heel erg. Sterker nog, vergeten is eigenlijk hartstikke efficiënt. Het is een handige tool van je geheugen om genoeg plek over te houden voor de meest belangrijke informatie, zo beschrijft hoogleraar psychologie Douwe Draaisma in zijn boek met de toepasselijke titel Vergeetboek. 

In het ideale geval zou je onbelangrijke informatie acuut weer vergeten, terwijl je belangrijke informatie juist opslaat in je geheugen. Helaas werkt dat in de praktijk niet altijd zo. Het is af en toe best lastig voor je brein om onderscheid te maken tussen belangrijk en onbelangrijk. Zo kan het voorkomen dat je de songtekst van dat ene irritante lied wél woord voor woord onthoudt, terwijl je het telefoonnummer van je moeder nog steeds niet uit je hoofd kent.

De vergeetcurve

Vergeten, hoe werkt dat dan? De Duitse psycholoog Herman Ebbinghaus stelde zichzelf de vraag ‘hoe onthouden je hersenen dingen’ en deed een belangrijke ontdekking: het blijkt dat pas geleerde informatie vaak maar heel even vers in je geheugen zit en heel vaak al na 20 minuten is weggeëbd. 

De “vergeetcurve” noemt Ebbinghaus het effect dat hij vond, waarbij vergeten op een exponentiële manier gaat. In de eerste 20 minuten vergeet je het grootste deel van de informatie die je tot je neemt. Na een uur is die hoeveelheid nog verder afgenomen. Alles wat je na een week nog weet – wat maar een klein deel is van alle informatie die je tot je hebt genomen – zal min of meer in je geheugen gegrift staan om niet zomaar te vergeten.

aantekeningen maken Ebbinghaus curve

Hoe onthoud je dingen beter? 6 tips om beter te onthouden

Maar hoe voorkom je dan dat je ook essentiële beetjes informatie vergeet? Gelukkig zijn er veel experts die zich in het onderwerp ‘onthouden en leren’ hebben verdiept. Daardoor weten we inmiddels één ding zeker: er bestaan veel handige trucjes om je geheugen te trainen, zodat je belangrijke informatie voortaan wél onthoudt. De volgende 6 praktische tips helpen je daar een handje bij.

1. Klap je laptop dicht 

Heel handig natuurlijk dat je tegenwoordig niet meer alles met pen en papier hoeft op te schrijven. Een laptop lijkt een stuk efficiënter te werken. Maar eigenlijk is aantekeningen maken op je laptop voor je geheugen helemaal niet zo’n goed plan. Aantekeningen maken met pen en papier werkt een stuk beter.

Het zit zo: met een computer voor je neus typ je vaak letterlijk over wat je hebt gehoord. Zonder de informatie eerst te verwerken. Vooral dat laatste helpt niet mee om de informatie te onthouden, zo blijkt onder meer uit dit onderzoek. Schrijven werkt beter. Het gaat minder snel, dus moet je wel een selectie van de informatie maken voor je aantekeningen. Daardoor verwerk je de stof al deels als je het opschrijft. 

Wil je dat nog efficiënter aanpakken? Gebruik dan de Cornell-methode om je aantekeningen te noteren. Werkt nog beter! Kort samengevat werkt die methode als volgt:

  • Verdeel je aantekeningenblad in 3 kolommen: noteer de kernwoorden links, uitgebreidere informatie rechts en een korte samenvatting onderaan de pagina. 
  • Zet je aantekeningen in je eigen woorden en gebruik daarbij korte zinnen.
  • Werk met kleur (=markeerstiften), symbolen en tekens, zodat je hersenen de notities nog beter kunnen verwerken. 

aantekeningen maken

Hoe kan je het beste leren en onthouden? Maak aantekeningen met pen en papier!

2. Maak er een mindmap van

Wat ook heel goed werkt om dingen beter te onthouden, is een mindmap maken. Hoe beter je stukjes informatie aan elkaar verbindt, hoe beter je brein de informatie kan opslaan. Een mindmap is daar een prima manier voor. Je wordt dan namelijk gedwongen om processen en verbanden eerst zelf goed te overdenken voordat je ze op papier zet. 

Het is bewezen dat dingen onthouden aan de hand van lijstjes of uitgeschreven samenvattingen helemaal niet zo goed werkt. De informatie in je hersenen is ook niet georganiseerd als een lijstje, maar eerder als een serie van verbindingen. Je brein kan geen volledige alinea’s met tekst opslaan, maar wel losse concepten en verbanden daartussen. Zoals in een mindmap dus.

Een mindmap maken is trouwens om nog meer redenen heel effectief. De belangrijkste reden is dat je brein visueel leert. Het onthoudt visuele informatie vaak een stuk beter dan tekstuele informatie. Een compact (visueel) overzicht van informatie doet het al helemaal goed in je brein.  

Hoe kan je makkelijk dingen onthouden? Maak het visueel met een mindmap!

Hoe maak je een mindmap? 

Natuurlijk kun je pen en papier pakken. Maar je kunt eventueel ook tóch die laptop openklappen. Niet om aantekeningen te maken, wel om een online mindmap te maken. Dat doe je heel eenvoudig volgens deze 5 stappen. 

Ook zijn er diverse handige online tools te vinden waarmee je eenvoudig een mindmap maakt. Deze vier bijvoorbeeld:

  • WiseMapping (gratis)
  • MindMup (gratis)
  • Coggle (gratis)
  • Mindmeister (gratis en betaald)
  • FreeMind (gratis)
  • iThoughts (betaalde tool)

3. Gebruik je zintuigen om informatie te “kruiden”

Hoe onthoud je dingen beter? Hoe leer je het beste? Simpel: je maakt de informatie zo interessant dat je brein het wel moet onthouden. Je “kruidt” de informatie als het ware, waardoor het minder saai is. Je zintuigen gebruiken is ook een goede methode. Dat kan dus door informatie visueel te maken in bijvoorbeeld een mindmap. Maar er zijn nog meer opties. 

Maak associaties

Normaal gesproken komt informatie via de hippocampus uiteindelijk in je geheugen terecht. De hippocampus bevindt zich in het limbisch systeem van je geheugen, dat vooral aangestuurd wordt door emoties. Dat verklaart ook waarom z’n dingen onthouden vaak makkelijker is voor het brein als je bij die situaties of dingen bepaalde emoties (verdriet, blijdschap, etc.) voelde.

Met handige geheugentechnieken kun je dit breineffect nabootsen door informatie te manipuleren. Je koppelt bijvoorbeeld bepaalde informatie (zoals een telefoonnummer) aan een deuntje waaraan je mooie herinneringen hebt. Of je bedenkt een bizar visueel beeld bij bepaalde informatie. Daardoor heb je een grotere kans dat de hippocampus die informatie opslaat. Pak het gerust creatief of zelfs een tikkeltje absurd aan. 

Hoe kan ik mijn leerstof beter onthouden? Stel: je wilt onthouden dat je collega Koen heet. Denk dan aan iets wat daarop lijkt. Een pompoen bijvoorbeeld. Elke keer dat je aan iemand denkt die Koen heet, zie je een pompoen voor je. Kleine kans dat je zijn naam nu nog vergeet.

Wat is de beste manier om iets te onthouden? Manipuleer informatie: maak het overdreven!

Pro-tip: bouw een geheugenpaleis

En dan een speciale tip voor wie het wilt aanpakken zoals de echte geheugenprofessionals. Doe net als veel van de deelnemers aan de World Memory Championships – oftewel: dé kampioenen in onthouden. Zij bouwen een geheugenpaleis om informatie op te slaan. 

Het idee is dat je je een fysieke ruimte voorstelt die je heel goed kent (bijvoorbeeld je woning) en daarin belangrijke stukjes informatie in gedachten een plekje geeft. Dat maakt het een stuk eenvoudiger om die informatie te onthouden. In dit artikel lees je precies hoe deze techniek werkt, maar Björn legt het je ook graag uit in deze video:

Hoe kan je dingen beter onthouden? Doe het als Sherlock: maak een geheugenpaleis!

4. Zorg voor herhaling en nóg meer herhaling

Gelijk even een geheugentestje: herinner jij je nog wie de bedenker is van de vergeetcurve waarover we het een paar alinea’s eerder hadden? Je zult niet de enige zijn bij wie nu niet meteen een belletje gaat rinkelen.

Maar het goede nieuws: herhaling is een prima remedie tegen vergeten. 

Hoe vaker je bepaalde informatie of tactieken herhaalt, hoe beter het blijft beklijven. Als je een alinea uit een belangrijk rapport bijvoorbeeld na een paar dagen nog eens leest, even later nog eens en er dan een week daarna nóg een blik op werpt, dan is de kans al een stuk groter dat je je er iets van kunt herinneren. Belangrijk is daarbij om dingen gespreid te herhalen, dus met tussenpozen. 

Dat verklaart meteen waarom jij waarschijnlijk als kind regelmatig woordjes hebt geleerd door ze simpelweg te stampen – een week lang elke avond een kwartiertje. Hoe vaker je het woord zag en in je hoofd aan een betekenis koppelde, hoe beter je dat woord later ook op de toets kon opdreunen. Een jong ontdekte strategie om dingen uit je hoofd te leren!

Je kunt hiervoor trouwens ook zelf handige herhaaltactieken bedenken. Een spel met flash cards bijvoorbeeld, waarop je – in het geval van vreemde woorden leren – de Nederlandse betekenis op de ene kant en het anderstalige woord op de andere kant schrijft. Daar kun je vervolgens elke dag een tijdje mee oefenen. 

Dus, hoe vaak moet je iets leren om het te onthouden? Daar is niet zozeer een getal aan te koppelen. Het gaat vooral om de intervallen waarmee je het doet. 

5. Gun je brein oplaadtijd

Hoe moet je leren? Met je ogen dicht! Op tijd je bed opzoeken is nogal belangrijk om dingen te kunnen onthouden. Als je te weinig slaapt, nemen je aandacht en concentratie af. Daardoor kun je ook minder goed dingen onthouden. Bij oververmoeidheid zijn de neuronen in je brein overbelast, waardoor ze moeilijker nieuwe informatie opnemen. Wat je dan nodig hebt, is een reset van je brein, zodat de neuronen opnieuw informatie kunnen opnemen. Daar is slaap dé manier voor.

Dit effect blijkt onder meer uit dit onderzoek, waarin werd gekeken hoe goed proefpersonen namen aan gezichten konden koppelen na 8 uur slaap versus na een slapeloze nacht. Het aantal correcte naam-gezichtassociaties was significant hoger na 8 uur slaap dan na een nacht zonder slaap. Oftewel: nachtrust is heel belangrijk voor een goed geheugen. 

Hoe kun je dingen beter onthouden? Zorg er voor dat je minimaal zo’n 7,5-8 uur per nacht slaapt. 

Hoe onthoud je dingen beter

6. Werk aan conditie en daarmee aan cognitie

Hoe kan je beter dingen onthouden? Conditie zorgt voor cognitie, dus zorg voor voldoende beweging. Erik Scherder, hoogleraar Klinische Neuropsychologie aan de Vrije Universiteit Amsterdam en hoogleraar Bewegingswetenschappen aan de Rijksuniversiteit Groningen, heeft ontdekt dat beweging essentieel is om dingen te kunnen onthouden. 

Dit komt onder andere doordat je met beweging nieuwe neurale netwerken tussen je hersencellen vormt. Die zijn essentieel om informatie op te slaan en te onthouden. Ook stimuleer je met beweging de doorbloeding in je hersenen. Dit draagt weer bij aan een goede functie van de fasciculus uncinatus, het gedeelte van je hersenen dat informatie filtert voor een betere concentratie. 

Dagelijks bewegen, hoe doe je dat?

Elke dag een half uur bewegen hoeft trouwens niet moeilijk te zijn. Zo kun je op de volgende manieren vrij eenvoudig aan je dagelijkse dosis beweging komen:

  • Ga eens niet zittend vergaderen of bijkletsen, maar spreek af om met iemand te gaan wandelen. Dan combineer je beweging met iets anders nuttigs. 
  • Pak voor afspraken binnen 5 kilometer van je woning de fiets in plaats van de auto.
  • Maak elke dag een wandeling. Installeer eventueel een stappenteller-app om jezelf daarbij te motiveren. 
  • Gebruik de pauzes tijdens vergaderingen of Zoom/Skype-meetings om een blokje om te lopen of een paar oefeningen te doen. In een week tijd tikt dat aardig aan. 

Hoe kun je dingen beter onthouden als je leert? Werk dagelijks aan je conditie?

Meer ‘hoe kan ik beter onthouden’ tips? Lees verder

Ontwikkel een goed geheugen. Volg onze cursus Snellezen

Hoe krijg je een beter geheugen? Onze 1-daagse cursus “Snellezen, Geheugentechnieken en Mindmappen” kan op verschillende manieren helpen bij het beter onthouden en leren:

Allereerst kan de cursus je leren hoe je sneller kunt lezen en informatie kunt verwerken. Door sneller te lezen, kun je meer informatie in minder tijd tot je nemen en daardoor efficiënter leren. Bovendien leer je tijdens de cursus ook hoe je de belangrijkste informatie uit een tekst kunt halen, zodat je niet alle details hoeft te onthouden.

Daarnaast leer je tijdens de cursus ook verschillende geheugentechnieken die je kunnen helpen bij het onthouden van informatie. Deze technieken zijn gebaseerd op het associëren van informatie met beelden, locaties of verhalen, waardoor het gemakkelijker wordt om informatie op te slaan en later weer op te halen.

Tot slot leer je tijdens de cursus ook hoe je kunt mindmappen, een techniek waarmee je informatie op een gestructureerde manier kunt organiseren en visualiseren. Dit kan helpen bij het begrijpen en onthouden van complexe informatie.

De cursus “Snellezen, Geheugentechnieken en Mindmappen” kan je dus perfect helpen bij het efficiënter leren en het beter onthouden van informatie! Schrijf je dus snel in!

Hoe onthoud je dingen beter

Dagelijks handige inzichten? Volg ons op social media!

Hoe onthoud je leerstof beter? Volg ons dan onder andere op Instagram of Pinterest. Daar krijg je niet alleen handvatten op het gebied van persoonlijke ontwikkeling, je ontvangt ook de slimme tips waarmee je jouw communicatie skills een boost geeft. De laatste artikelen netjes en overzichtelijk in je mailbox ontvangen? Schrijf je dan in voor de wekelijkse nieuwsbrief.

Leer je liever lezend, lees dan ons boek Elke Dag om 15.00 Uur Klaar. Maak kennis met de beste inzichten uit onze trainingen en leer slimmer werken in plaats van harder. 

Wie zijn wij? | Cursus Snellezen

Tijdwinst.com is een trainingsbureau dat zich specialiseert in slimmer (samen)werken. We bieden door het hele land diverse (online) trainingen aan, variërend van timemanagement, assertiviteit, gesprekstechnieken tot aan snellezen. Nieuwsgierig? Neem dan zeker eens een kijkje op onze website of blogs, en schrijf je in voor één van onze (digitale) trainingen.

  1. 1-daagse training Time Management | Blog
  2. 1-daagse training Assertiviteit | Blog
  3. 1-daagse training Gesprekstechnieken | Blog
  4. 1-daagse training Feedback Geven | Blog
  5. 1-daagse training Snellezen, Mindmapping en Geheugentechnieken | Blog
  6. 1-daagse training Effectief Thuiswerken voor Teams | Blog