Of je nou aan een project werkt of dat idee maar niet uit je hoofd krijgt: informatie overzichtelijk krijgen is een enorme opluchting voor je brein. Hoe je dat doet op een wijze die strookt met de werking ervan? Maak een mindmap! Voor overzicht, creativiteit en meer creativiteit. Hoe maak je een mindmap? Dit 5 stappenplan vertelt je hoe.
Wat is een mindmap en wat heb ik eraan?
Je brein is namelijk niet erg blij met hoe je overzicht probeert te creëren, wanneer je hoofd vol zit. Lijstjes en andere horizontale uitingen werken in eerste instantie niet goed met hoe je brein werkt. Het denkt namelijk in onderlinge verbindingen en connecties, die kris kras door elkaar gaan. Liever werk je dus op die manier, als je hoofd vol zit, om het leeg te maken. Een eerste opzet, om daarna overzichtelijk aan de slag te kunnen met wat eruit is gekomen.
De oplossing: een mindmap maken.
Wat is een mindmap? In de naam zit niet voor niks de term ‘mind’. Het is een uitlijning van wat er in je hoofd zit, vastgelegd in een ‘map – om overzicht te creëren.
Of je nu kampt met een idee dat je wil uitwerken in een concreet concept, of je wil een project organiseren en je ziet door de bomen het bos niet meer. Het draait in elk geval, welk uiteindelijk doel het ook dient, altijd om één kern-doel: overzicht.
Want alleen vanuit overzicht kun je gaan werken. Of het nu van chaos naar project is, of van idee naar concept naar project is.
Wat je wil is:
- je hoofd leegmaken,
- overzicht krijgen in je project
- en dan volop de slag met volledig inzicht in welke prioriteiten je hebt en hoe je, door die één voor één te doorlopen, aan de eindstreep komt.
In het geval van:
- Project management (complexe processen overzichtelijk maken, acties helder krijgen, voortgang bewaken)
- Probleemoplossend werken (inzicht krijgen in nieuwe oplossingen, door overzicht in het probleem)
- Van idee naar concept (vage creatieve gedachten omzetten in een concreet overzicht)
Dat laatste deed Pixar bijvoorbeeld ook met een goede brainstormsessie. ‘Wall-E’, ‘Finding Nemo’, ‘Monsters Inc’ en ‘A Bug’s Life’ werden bedacht met een vorm van mindmap maken.
De ideeën kwamen tijdens de opnames van ‘Toy Story’, toen de crew zat te lunchen, zo gaat het verhaal. Ze schreven geen ideeën en personages onder elkaar op, maar mindmapten op servetjes. Zo kwamen alle ideeën in één keer eruit.
Het idee werd met een mindmap maken een eerste concept, met een beginnende verhaallijn, de eerste opzet van karakters en een plan de campagne voor de uitwerking.
De ideeën die via de mindmap maken concepten werden, groeiden op die manier uiteindelijk uit tot de films die we nu allemaal kennen: stuk voor stuk kaskrakers.
Die lui bij Pixar hebben het doel van een mindmap maken begrepen – en gehaald!
Maar hoe deden ze het? En heb je er servetjes voor nodig? (Antwoord op de laatste vraag: nee. Antwoord op de eerste vraag: lees verder.)
Waarom een mindmap maken fijn is voor je brein
Om tot dat gewilde overzicht te komen – of je nu werkt met creatieve ideeën zoals Pixar, of complexe projecten of problemen – pas je één specifieke methode toe. Eentje die geheel in lijn ligt met hoe je brein werkt. Je brein is namelijk dól op overzicht.
Hoe je brein (niet) werkt
Het is minder dol op de manier waarop we nu vaak overzicht proberen te creëren in de wirwar in ons hoofd: door notities of lijstjes te maken.
“Lijstjes worden altijd lang, en ze duiden belangrijkheid van een item aan door de plek waar het in de lijst geplaatst wordt”, legt mede-oprichter van MeisterLabs (maakt software tools voor geheugentechnieken) Michael Hollaug uit. “Als iets onderaan de lijst staat, is het automatisch minder belangrijk. Als er onderdelen zijn die op een zelfde niveau zitten, dan is het lastig om dat aan te tonen in een lijst.”
Niet alleen verticale lijstjes werken niet zo goed voor het overzicht in je brein. Horizontale notities maken om de wirwar uit je hoofd te krijgen is ook niet de oplossing. Bovendien geeft je brein (veruit) de voorkeur aan beelden ten opzichte van woorden. Het kan ze sneller interpreteren en ze blijven beter hangen.
Liever werk je wat er in je hoofd zit uit, zoals het in je hoofd zit: met vertakkingen en onderlinge connecties – verbonden aan beelden.
En precies dat doe je met een mindmap maken: van complexe processen of vage gedachten een beeltenis maken die enorm visueel is en werkt, door middel van associaties, kleuren en beelden. Dáár is je brein dol op. Visualisatie. Symbolen. Associaties. Verbeelding. Overzicht.
Dat kan het verwerken, dat kan het onthouden, daar kan het mee werken. Niet met kluwen van gedachten of regels en lijstjes – maar met een visueel web waar de hoofd- en sublijnen duidelijk zijn, waar een rangorde van belangrijkheid zichtbaar is en waar het in één oogopslag een geheel ziet.
Hoe maak ik een woordweb online?
Hoe maak ik een mindmap, digitaal? Een mindmap-5-stappenplan
Goed, hoe maak je een goed woordweb? Om van kluwen gedachten tot een mindmap maken te komen, moet je een paar stappen doorlopen. Je begint (juist!) niet vooraan met tekenen tot je een prachtig web van takken hebt neergezet. Je begint lekker rommelig vanuit het midden naar structuur en overzicht toe.
Mindmap ideeën, ingevingen en informatie, in 5 stappen of uitgelegd in 1 handige video:
Stap 1: Dump alle informatie die bij je opkomt
Of je nu met een whiteboard, een A4-tje op je schoot of een mindmap online (absolute aanrader is MindMeister) werkt: je start met alles eruit gooien.
Zit je privé met een complex project als een verbouwing thuis? Gooi dan alles eruit wat daarmee te maken heeft. Alles wat er in je opkomt! Van grote onderdelen als ‘financiering’ tot kleine details als ‘gordijnen op maat maken’.
Zit je op de zaak met een team om de eerstvolgende open dag te organiseren, dan mag iedereen even alles eruit gooien wat daarbij komt kijken. Met de nadruk op even. Deze stap mag maximaal 5 minuten duren! Dan ga je over naar de tweede stap.
Een mindmap voorbeeld:
2. Maak onderscheid in hoofd- en subthema’s
Je hebt nu een hele bundel onderdelen van je mindmap verzameld. Alle vage gedachten zijn uit je hoofd / jullie hoofden, maar het is nog een janboel. Wat je nu wil gaan doen, is structuur aanbrengen.
Bepaal welke onderdelen hoofdthema’s zijn en welke subthema’s zijn die daaronder vallen.
Bijvoorbeeld, bij je verbouwingsproject:
- ‘Financiering’ is een hoofdthema,
- ‘bouwdepot regelen’ en ‘offertes schilders opvragen’ zijn subthema’s.
Of bij het organiseren van de open dag:
- ‘Eten en drinken’ is een hoofdthema,
- ‘inventarisatie vegetariërs’ en ‘catering bellen’ zijn subthema’s
Om de visualisatie van deze thema’s en de onderscheiding van de categorieën nog breinvriendelijker te maken, werk je bovendien met verschillende kleuren en symbolen. Werk het liefst met associaties.
Het hoofdthema ‘Financiering’ wordt bijvoorbeeld goudkleurig (want: kleur van munten) met een Euro-symbooltje erbij. ‘Eten en drinken’ maak je appeltjesrood, met een symbool van een appel erbij.
Het web wordt gevormd.
Stap 3: Vul aan waar nodig
Vul aan waar nodig. De kans dat je met deze uitgekiende categorieën genoeg associaties hebt om geen enkel onderdeel te vergeten. Iets wat je met een simpel lijstje wel heel goed kan gebeuren.
Bij het zien van ‘Inventarisatie vegetariërs’ onder ‘Eten en drinken’ denk je “Oja, mensen met allergieën mogen we ook niet vergeten!”. Je vult ‘Eten en drinken’ aan met het subthema ‘Inventarisatie allergieën’.
Op deze manier maak je je hele project compleet en visueel, in één oogopslag. Voor deze stap kun je desnoods, als team of jijzelf, ook rustig de tijd nemen. Alles wat je / jullie de komende 24 uur invalt, mag toegevoegd worden. (Nog een reden waarom een mindmap online een goed idee is.)
Om vervolgens van je mindmap een echte projecttool te maken, voeg je er een plannings-element en (verregaande) achtergrondinformatie aan toe – in de laatste stappen.
Stap 4: Zet alles op volgorde van prioriteit
Wat moet er als eerst gebeuren om de open dag te organiseren? Wat als tweede? En wat kan tot het laatst wachten? Geef prioriteiten aan je thema, of als je wil zelfs aan je subthema’s.
Lastig is het niet: je plaats een nummer (van prio 1, tot …) bij het thema of subthema en plaatst de thema’s kloksgewijs in de juiste volgorde. Zijn er een paar prio’s die dringend of bijzonder zijn, dan kan een rood vlaggetje hier en daar helpen.
Stap 5: Voeg er planningselementen aan toe
Hier komt het meer geavanceerde en praktische gedeelte. Je gaat aan de slag met elk thema en subthema. Je zoekt uit waar je een beamer kunt huren, en plaatst de link naar die site bij het subthema ‘beamer’. Een bijlage met handleiding van de beamer kun je ook toevoegen!
Voor de klaptstoeltjes moet je bij de conciërge zijn, die toegang heeft tot de opslagruimte in de kelder waar ze te vinden zijn. Zijn sneltoetsnummer plaats je als opmerking bij ‘klapstoelen’.
Kortom: een online mindmap maken doe je zo
Ben je klaar, ben je compleet, dan ben je daadwerkelijk van een janboel naar een draaiboek gegaan! Een draaiboek dat voor iedereen even over- als inzichtelijk is. Daar kun je nog eens mee (samen)werken, beaamt bedrijfsanalist Tim Walker:
“In plaats van vroegtijdig zorgen maken over welk deel wanneer in de rangorde komt, of welk onderdeel het meeste werk is, kun je focussen op de juiste onderdelen naar de oppervlakte halen op een manier die dialoog, begrip en probleemoplossend vermogen bevordert.”
Eerst overzicht, eenheid en alle neuzen dezelfde kant op; dan het daadwerkelijke plannen en organiseren, is wat Walker hier zegt. (Dat laatste is namelijk een heel ander verhaal, en een heel nieuwe stap in het managen van je project. Lees je hier.)
De eerste laag van je project – van idee naar concept, van wirwar naar overzicht – heb je in elk geval al voor elkaar, met deze briljante brainstormsessie methode van het mindmap
maken!
- Dump alle informatie die bij je opkomt
- Maak onderscheid in hoofd- en subthema’s
- Vul aan waar nodig
- Zet alles op volgorde van prioriteit
- Voeg er planningselementen aan toe
In de praktijk leren? Volg één van onze cursussen
Eerst dat mindmap maken maar eens goed onder de knie krijgen voordat je naar het volgende niveau gaat. Volg onze Training Mindmapping, Snellezen en Geheugentechnieken. (Kun je daarna nog overgaan op de cursus Time Management, om beter te leren plannen en organiseren).
Verder lezen? Lees het boek of deze artikelen
Wil je meer leren over mindmapping, het slim vastleggen van informatie, of het beter onthouden ervan? Lees dan ons boek Elke Dag om 15.00 Uur Klaar en maak kennis met de beste inzichten uit onze trainingen. Dan leer je niet alleen mindmapping, maar krijg je ook nog eens timemanagement en assertiviteits tips op de koop toe.
Check ook eens deze artikelen:
- Beter onthouden? Lees de 3-stappen-breinhandleiding
- Leerpiramide van Bales: leren door te proberen (het liefst met fouten)
- Gebruik de Cornell methode bij je volgende meeting (voor top aantekeningen!)
- Vergeet breinspelletjes. Je brein trainen doe je met ervaring en kennis
Wie zijn wij? | Cursus Snellezen
Tijdwinst.com is een trainingsbureau dat zich specialiseert in slimmer (samen)werken. We bieden door het hele land diverse (online) trainingen aan, variërend van time management, assertiviteit, gesprekstechnieken tot aan snellezen. Nieuwsgierig? Neem dan zeker eens een kijkje op onze website of blogs, en schrijf je in voor één van onze (digitale) trainingen.
- 1-daagse training Time Management | Blog
- 1-daagse training Assertiviteit | Blog
- 1-daagse training Gesprekstechnieken | Blog
- 1-daagse training Feedback Geven | Blog
- 1-daagse training Snellezen, Mindmapping en Geheugentechnieken | Blog
- 1-daagse training Effectief Thuiswerken voor Teams | Blog
