Of je nu moet blokken voor een tentamen of de collegebanken al járen geleden hebt verruild voor de werkvloer, leren moeten we allemaal. Maar hoe leer je het best? En hoe zorg je ervoor dat je de stof ook nog weet te onthouden? Keihard stampen werkt niet, déze leer-tips helpen volgens productiviteitsexpert Björn Deusings wél.

Wat komt aan bod?

Daar zit je dan. Met je noise-cancelling headphone op, op een rustige plek waar geen enkele collega je kan storen. Helemaal klaar om dat boekwerk van 100 pagina’s eens te gaan doornemen. Maar als je op pagina 20 bent, vraag je je al af wat je nu ook alweer 10 pagina’s geleden hebt gelezen. Een week later lijkt alle opgedane kennis uit je gelezen managementboek alweer je hoofd via de achteruitgang te hebben verlaten. Zonde! 

Goed dus dat je op dit artikel bent beland over hoe je het best leert. Je valt met je neus in de boter: Björn Deusings is expert op dit gebied. Hij is productiviteitsexpert, directeur van Tijdwinst én goed thuis in mensen leren leren. In zijn boek ‘Elke Dag om 15.00 Uur Klaar’ verklapt hij heel wat leer-tips. En in dit blogartikel gaat hij daar vrolijk mee door. 

Dit is hoe je volgens hem wél de lesstof uit dat boeiende managementboek of belangrijke onderzoeksartikel snel tot je neemt en hoe je de lesstof beter onthoudt.

Hoe moet ik leren? Niet door te stampen, wel zó!

Weet je het nog? Dat je op de middelbare school zat en de avond van tevoren nog zat te blokken op je Frans-proefwerk. Je vais, tu vas, il va… Je kon de werkwoordvervoegingen na honderd keer dezelfde woorden leren wel dromen. Je proefwerk ging perfect. Maar drie weken later vroeg je je al af hoe het ook alweer zat met de vervoeging van aller. 

Tja, vlak van tevoren stampen is dan ook niet de beste methode om te leren én onthouden. Nu is het zo dat er niet één manier is voor hoe je het beste kunt leren. De beste manier om te leren zal voor iedereen anders zijn. Dé breinhandleiding bestaat niet. Wel zijn er gelukkig wat algemene inzichten over hoe je goed kunt leren en hoe hersenen informatie opslaan.

Björns belangrijkste tips? Ga actief met informatie aan de slag. Vat samen, maak aantekeningen en doe iets met informatie in plaats van alleen maar te blokken. En vergeet niet om te herhalen. Dát pakte je dan weer wel goed aan tijdens je Frans-proefwerk.

Wat werkt? Daar maakte Björn deze video over met tips voor hoe je het beste leert. 

Is video voor jou niet de beste methode om te leren over productiviteit, lees dan de tekst hieronder nog eens na. Daarin geven we meteen nóg twee handige tips van Björn.

Hoe leer je het best? Björns beste leer-tips

Björn deelt graag de tips die voor hem en veel van onze cursisten goed werken. Goed leren én onthouden lukt je vast beter dankzij deze 5 handige inzichten.

Tip 1. Ontdek hoe jij leert

“Hoe leer ik het beste?”. Dat is de vraag die je jezelf zou moeten stellen voordat je met leerstof aan de slag gaat. Da’s beter dan je afvragen ‘Hoe moet je leren?’. Iedereen heeft namelijk een eigen beste manier om te leren. Ontdekken wat jouw manier is, gaat je helpen om je leerresultaten te verbeteren.

Volgens de leerstijlentheorie van David Kolb zijn er 4 manieren van leren:

  1. Doen (actief leren)
  2. Voelen (concreet leren)
  3. Kijken (reflectief leren)
  4. Denken (abstract leren)

Dat leidt tot vier leertypes:

  1. Leer jij door te doen? Dan onthoud jij dingen het beste voor actief aan de slag te gaan en dingen in de praktijk uit te proberen.
  2. Ben je een dromer? Dan wil je een vraagstuk vanuit meerdere standpunten bekijken, die allemaal afwegen en vervolgens reflecteren. 
  3. Een denker gaat graag analytisch en theoretisch met informatie aan de slag. Het liefst ben je zelfstandig aan het observeren en dingen aan het conceptualiseren. 
  4. De beslisser probeert abstracte theorieën graag in de praktijk uit, doet zo ervaringen op en leert van actieve experimenten.

Vaak heb je dus een leerstijl-voorkeur, maar in het ideale geval gebruik je alle vier de leerstijlen. Start daarbij idealiter met de leerstijl van jouw voorkeur en ga vervolgens volgens het plaatje hieronder met de klok mee naar de volgende leerstijlen. 

manieren-van-leren

Als je weet welke leerstijl het beste bij jou past, kun je binnen jouw stijl nieuwe manieren van leren proberen. Dat zijn bijvoorbeeld:

  • Doener: experimenteren, rollenspellen, practica, meelopen met een collega, brainstorms of wedstrijdopdrachten.
  • Dromer: mindmaps maken, rollenspellen, infographics, 1-op-1-gesprekken, feedback geven of ontvangen, coaching of reflectiemomenten nemen.
  • Denker: samenvattingen maken, onderzoeksvragen beantwoorden, naar colleges of cursussen gaan, onderzoek doen, informatie vergelijken of leerstof structureren.
  • Beslisser: discussies voeren, puzzels oplossen, planningen opstellen, stappenplannen maken, samenvatten, schema’s bedenken of simulaties doen.

Tip 2. Herhaal met minimaal 24 uur ertussen

Herhalen, herhalen, herhalen. Dat werkt echt. Of nou ja, alleen als je het goed aanpakt en het met een interval doet. Je moet informatie een paar keer tot je nemen om het beter en langer te onthouden. Dat heeft alles te maken met de. Die zie je hieronder. aantekeningen maken Ebbinghaus curve

Zoals je ziet, is de kans veel groter dat je iets op dag 6 nog weet als je het drie dagen op een rij hebt herhaald dan als je het nooit of maar één keer herhaalt. Hoe meer dagen achter elkaar je stof herhaalt, hoe meer je ervan opslaat.

Herhaling is dus cruciaal voor je brein om informatie op te slaan in je lange-termijn-geheugen. Of je nu woorden aan het leren bent of door een ingewikkeld onderzoeksartikel probeert te ploegen. Ga daarbij de ochtend van tevoren stampen. Begin wat eerder en zorg dat er minimaal 24 uur tussen je herhalingen zit.

Want wist je dat je brein ook ‘s nachts druk bezig is? Dan laat het dingen bezinken en komt informatie in je lange-termijn-geheugen. Ergens een nachtje over slapen is dus geen dooddoener, maar bittere noodzaak. 

Hoe dat er in de praktijk uitziet? Je hoeft natuurlijk niet hetzelfde boek elke dag opnieuw te lezen. Maar je kunt wel aantekeningen maken bij het boek en die een paar dagen op rij en later wekelijks of maandelijks nog eens doornemen.

Tip 3. Maak er je eigen verhaal van

Je neemt informatie tot je in een format dat door een ander is bedacht (via bepaalde geschreven tekst, een vormgegeven presentatie, etc.). Maar het verhaal dat de ander ervan maakt, kun je niet klakkeloos copy-pasten naar je eigen hersenpan. Maak van de informatie van een ander jouw eigen verhaal. 

Zet je brein aan het werk. Dat kan op allerlei manieren:

  • Maak er een samenvatting van.
  • Maak een mindmap. 
  • Giet de lesstof in een eigen verhaallijn.

Daarmee wordt je brein gedwongen om van informatie een eigen verhaal te maken. Dat helpt bij het opslaan ervan. Je begrijpt informatie daardoor beter en onthouden wordt ook eenvoudiger.

Wat hiervoor de beste methode is? Björn is fan van de Cornell-methode om aantekeningen te maken. Dit betekent dat je alle informatie op zo’n manier samenvat dat je het veel eenvoudiger steeds kunt herhalen.

Tip 4. Vertel over informatie aan anderen

Over informatie vertellen aan anderen is ook een reuze-slimme manier om informatie beter te onthouden. De leerpiramide laat dat goed zien. Die stelt het volgende:

Je onthoudt maar liefst 90% van alle informatie die je probeert op anderen over te brengen. Dat terwijl je maar 10% onthoudt van wat je leest. 

Dus hoe je het best leert? Vertel over de lesstof aan anderen. Praat erover met je collega of deel het met je partner bij het avondeten. Wellicht niet in geuren en kleuren (koud eten is niet het lekkerst), maar wel in grote lijnen. Dan ontdek je vanzelf of je het voldoende begrijpt en waar misschien nog kennisgaps zitten.

Tip 5. Maak schrijvend aantekeningen (en laat je laptop links liggen)

Het lijkt zo lekker snel en eenvoudig: je laptop erbij pakken en driftig meetikken terwijl je naar een presentatie of training luistert. Het probleem is alleen: het tikken gaat zo snel dat je vaak letterlijk overneemt wat wordt gezegd. Je brein doet dan niets met de stof. Je reproduceert de informatie alleen maar. Oftewel: ene oor in, het andere uit.

Kies daarom liever ouderwets voor pen en papier. Je bent dan bewuster met de informatie bezig omdat je een selectie moet maken van wat je opschrijft. Ook de schrijvende beweging zelf helpt om informatie te onthouden.

Schrijf dus mee op papier. Of eventueel digitaal. Björn gebruikt zelf Remarkable: een digitale pen en papier. Dit is een schrijftablet die je geschreven aantekeningen kan digitaliseren, zodat je ze eenvoudiger kunt opslaan.

Nieuwsgierig naar? In deze video vertelt hij je hier meer over (en nee hoor, we hebben geen aandelen!). 

Meer handige snufjes en gadgets? Dan hebben wij dé perfecte Tijdwinst podcast-aflevering voor jou: “De (on)zin van gadgets”. Björn en David bespreken welke gadgets jouw productiviteit naar ongekende hoogtes kunnen tillen en welke je beter links kunt laten liggen.

Ook belangrijk: doe soms even niets

Niets doen is verrassend goed voor intelligente ideeën en aha-inzichten. Je herkent vast wel dat onder de douche soms de beste ideeën oppoppen. Daar is zelfs onderzoek naar gedaan. Volgens productiviteitsexpert Scott Barry Kaufman krijgt 72% van de mensen de beste ingevingen tijdens een douchebeurt. Juist omdat we op dat moment ons brein uitzetten, krijgen ze de kans om nieuwe connecties te maken en creatieve oplossingen te bedenken. 

Ook slapen is iets wat je zeker niet moet onderschatten. Terwijl jij naar dromenland bent vertrokken, kan je brein orde op zaken stellen en de enorme hoeveelheid prikkels van overdag een plekje geven (of juist in de prullenbak gooien). 

Zo blijkt uit onderzoek zelfs dat je na een goede nachtrust 50% minder studietijd nodig hebt om dezelfde stof tot je te nemen. Dus denk niet dat een nacht doorhalen dé manier is om je goed voor te bereiden. Begin liever wat eerder en slaap voldoende. 

Meer slimme leer-tips krijg je op Instagram

Instagram als verstoorder van je leerproces? Welnee, niet als je Instagram gebruikt om nog meer tips te krijgen voor hoe je het beste leert. Op zijn Instagram-account deelt Björn nog veel meer handige tips en inzichten rondom slim leren en efficiënt (samen)werken. En als je toch productiviteitsaccounts aan het volgen bent, klik dan ook even op de volg-knop bij Tijdwinst voor een extra dosis handige tips.

Mensen vroegen ook | Veelgestelde vragen rondom hoe leer je het best

  • Hoe leer je het snelst?

    Snel leren door je vooral door het leerproces efficiënt aan te pakken. Onderzoek wat voor jou de beste manier om te leren is en kijk hoe je bijpassende technieken (zie eerder in dit artikel) slim kunt gebruiken om te leren op jouw manier. Zorg verder voor voldoende herhaling (met intervals) en doe actief iets met de stof. Vat het samen, maak mindmaps of vertel erover aan anderen. Dat werkt beter dan de stof lezend tot je nemen.

  • Hoe leert een leerling het best?

    Als leerling moet je je altijd vooral afvragen ‘Hoe leer ik?’. Ben je docent? Dan kun je dat samen met de leerling uitzoeken. Is iemand een doener die vooral leert door dingen in de praktijk te ervaren? Leert de leerling beter via mindmaps? Of is het juist een echte denker die graag in theorieën duikt om die vervolgens samen te vatten? Het is handig voor elke leerling om de stof vooral tot zich te nemen op een manier die bij hem of haar past.

  • Hoe leer je het best voor een toets?

    Stampen is niet de manier. Het beste is als je de stof actief verwerkt. Maak een samenvatting, creëer een mindmap of maak schema’s waarin je jouw eigen verhaal maakt met de stof. Daardoor kun je de stof sneller tot je nemen en onthoud je het geleerde ook beter.

Hoe kun je het beste leren in 1 dag? Volg een training snellezen

Goede vraag! Laat dat nu net een vraag zijn waar Björn en de andere trainers van Tijdwinst zich dagelijks in vastbijten. En waar we hét antwoord op hebben: onze 1-daagse training Snellezen, Geheugentechnieken en Mindmappen. Daar leer je in 1 dag hoe je het beste veel stof kunt leren én hoe je lesstof beter onthoudt. Ontdek handige geheugentechnieken, snelleestips en productiviteitshacks die jou veel tijd en vergeetfrustraties gaan besparen. 

Wie zijn wij? | Training Snellezen, Geheugentechnieken & Mindmapping

Bij Tijdwinst helpen we professionals uit heel Nederland om slimmer (samen) te werken. Zo geven we trainingen over hoe je kunt leren leren én helpen we mensen op het gebied van timemanagement, effectieve feedback geven en efficiënt thuiswerken. Met onze trainingen en tips kun je meer uit jezelf, uit je werk en uit samenwerkingen halen. 

Benieuwd naar ons trainingsaanbod of onze andere artikelen? Lees verder op onze websites of meld je direct aan voor een training.