Sommigen halen hun dagelijkse inspiratie uit een onuitputtelijke bron van creativiteit. In tegenstelling tot anderen — daar lijkt die bron eerder een troosteloze put van creatieve droogte. Wat zij moeten doen om hun creatief vermogen aan te wakkeren? Simpel: kijken naar een paar eigenschappen en gewoonten van een aantal creatieve genieën! Wat kun jij van hen leren?
Creativiteit ontwikkelen kun je niet afdwingen
Uitleggen wat creativiteit precies is, is lastig. Het is net als dat je een vogel vraagt hoe hij vliegt — het is iets dat het gewoon doet.
Dat is ook de reden waarom het vaak ontzettend moeilijk is om iemand te leren hoe hij creatief moet zijn. Het is namelijk het ontwikkelen van een eigenschap die je in staat stelt door het ‘gewone’ en alledaagse heen te prikken — iets dat je niet direct leert door het bestuderen van boeken. En dat maakt het anders dan elke andere vaardigheid die jij onder de knie wil krijgen;
Ben je bijvoorbeeld een chemicus, dan weet je hoe bepaalde stoffen zich gedragen, net als dat een ingenieur de bepaalde draagkracht van een materiaal kan inschatten. Bij creativiteit steekt dit wat anders in elkaar;
Wanneer het op creativiteit aankomt dan is het materiaal waarmee je werkt namelijk je intellectualiteit. Het gereedschap, dat ben jij. Jij bouwt als ware luchtkastelen die eerst niet bestonden door enkel zaken te verzinnen.
… en dat is lastig om iemand te leren. Je werkgever kan je bijvoorbeeld niet dwingen om vóór vier uur met een aantal goede ideeën aan te komen. Wil jij je creativiteit ontwikkelen, dan moet dat vanuit jezelf komen. Je zal nieuwsgierig moeten zijn naar het ontwikkelen van creatief denken.
Omdat er geen directe manier is hoe je dat precies doet, kijken wij naar de eigenschappen en gewoonten die creatieve mensen bezitten — wat kun jij van hen leren?
1. Wees nederig
Je hoeft niet reuze intelligent te zijn om creatief te zijn. Creativiteit staat namelijk helemaal los van het ‘doorsnee’ denkvermogen — het gaat er namelijk om hoe je denkt, niet om wat je weet of kent.
Kijk bijvoorbeeld naar een onderzoek dat gepresenteerd werd tijdens het uitreiken van de Turing Award, de hoogste onderscheiding die men kan behalen in de informatica. Edgar Dijksta toonde met zijn onderzoek, genaamd ‘De bescheiden Programmeur’, aan dat programmeren in principe maar op één ding gaat:
“Het is een poging om de beperkte omvang van ons brein te compenseren. De programmeurs die uitblinken in hun creativiteit zijn degenen die begrijpen dat ze niet alles weten en dat hun brein te on-ontwikkelt is om alle complexe codes te kennen. De slechtste programmeurs zijn de personen die dit weigeren te geloven en die denken dat hun intellect en creativiteit gelijk zijn aan de taak.”
Dijkstra toont hiermee aan dat creatieve mensen bereid zijn hun zwakheden te accepteren en op zoek te gaan naar methoden waarmee het wél zou kunnen werken — ongeacht of ze hiermee hun ego schenden.
Niet alleen resulteert dit in minder fouten, ze voltooien de taak ook sneller dan de personen die weigeren te compenseren.
Wil jij dus je creativiteit ontwikkelen, dan zul je moeten beseffen dat je af en toe je ego met loslaten. Hoe meer fouten je maakt, hoe meer er te leren valt — iets dat alleen maar bijdraagt aan het verbeteren van je creatief denkvermogen.
2. Wees nieuwsgierig
Nail Blumenthal, oprichter van Warby Parker (de Amerikaanse variant op Charlie Temple), snapt het:
“Creativiteit kan pas vloeien wanneer nieuwsgierigheid vrijelijk stroomt.”
Zodra je toegeeft dat je niet alles weet, kun je gaan zoeken naar nieuwe manieren om je gelimiteerde kennis op te krikken. Dat is waar nieuwsgierigheid om de hoek komt kijken: je ontwikkelt de drang om te weten wat je nog niet kent of hoe je iets op een andere manier kunt doen. Cruciaal, wil jij je creativiteit ontwikkelen.
Je kunt die nieuwsgierigheid op een aantal manieren prikkelen:
Wees nieuwsgierig naar hoe anderen het doen
Probleemoplossend denken is de sleutel tot creativiteit. Herbert Simon, een Amerikaanse psycholoog en socioloog, onderzocht het vermogen op tot oplossingen te komen. Hij ondervond dat het personen zelden lukt om zelf tot een antwoord te komen. In plaats daarvan zag hij dat zijn proefpersonen wél tot nieuwe ideeën kwamen wanneer ze lazen over hoe anderen omgingen met een probleem of vraagstuk.In theorie kun je dus eigenlijk niet origineel zijn — alles is al een keer gedaan en elk probleem is al een keer onder de loep genomen door iemand anders. Wat oké is; het geeft jou de mogelijkheid te leren van de fouten van een ander.
Wees niet alleen nieuwsgierig, maar ga ook over tot actie
Je kunt wel steeds bezig blijven met het analyseren van de informatie die je al hebt, maar op een bepaald moment zul je actie moeten ondernemen.Creatieve mensen blijven hier echter vaak steken, omdat het “nog niet goed genoeg is om uit te voeren” of omdat het “beter kan”. Blijf niet hangen in je nieuwsgierigheid naar steeds meer of betere informatie, maar durf de sprong in het diepe te wagen — begin gewoon.
Wees nieuwsgierig naar feedback
Thomas Kuhn, een Amerikaanse natuurkundige en wetenschapsfilosoof, was er van overtuigt dat iedere wetenschap simpelweg opgeloste problemen zijn, die vervolgens gebruikt worden als leidraad om openstaande vraagstukken aan te weerleggen.Om jouw eigen creatieve vraagstukken te kunnen omtoveren tot opgeloste problemen, zul je echter gebruik moeten maken van feedback — hoe denken de mensen in jouw vakgebied over je werk?Vraag hen om hun mening. Luister naar hun kritiek en wees nieuwsgierig naar wat je kunt verbeteren. Leren van gemaakte fouten is een uitstekende manier om je creativiteit verder te ontwikkelen.
3. Wees eerlijkheid over je eigen kennis en kunde
Immens creatieve mensen zijn eerlijk wanneer het op hun intellectuele vermogen aankomt. Zo weigeren ze bijvoorbeeld te doen alsof ze expert zijn op een gebied, wanneer dat niet het geval is. Hoe kun je immers iets nieuws leren als je alles al kent of kunt. Dit stemt ook weer overeen met de eigenschap dat ze nederig zijn.
Deze eigenschap stelt hen in staat te luisteren naar anderen — misschien horen ze dingen die ze nog niet eerder wisten. Ze vinden het dan ook prima om op deze manier nieuwe dingen te leren.
Daarnaast geven ze hun fouten toe — iets dat ze niet erg vinden, omdat het bij het proces van creëren hoort. Ze zien het dus niet als een teken van zwakte, maar als een kans om te leren.
Wil jij dus je creativiteit ontwikkelen, besef dan dat je niet alles weet en dat er altijd mensen zijn die je nieuwe dingen kunnen leren. En maak je in dit proces een fout? Prima. Accepteer het, leer ervan, probeer het opnieuw.
4. Wees gedisciplineerd
Vaak heerst de gedachte dat discipline en creativiteit niet samen door één deur kunnen — het tegendeel is waar.
Ongeorganiseerde creativiteit leidt tot chaos en chaos levert op zijn beurt geen resultaten op.
In een vijftienjarige studie, uitgevoerd in een laboratorium van Nasa, concludeerden onderzoekers Mcgarry en Paterski dat methoden waarbij discipline wordt aangescherpt ontzettend waardevol zijn. Vooral zodra het op het ontwikkelen van creativiteit aankomt. Werken onder tijdsdruk, met strak geplande methoden verlaagt de creativiteit dus niet, het optimaliseert het juist.
Kijk bijvoorbeeld naar Michelangelo toen hij het plafond voor de Sixtijnse Kapel ontwierp. Dat meesterwerk kwam niet uit de lucht vallen, maar ontstond omdat hij zeer systematisch te werk ging. Hij deelde het plafond op in drie zones, die hij op zijn beurt weer voorzag van cirkels, rechthoeken en vierkanten — alles perfect uitgemeten.
Had hij deze discipline niet gehad, dan zouden de 300 figuren die aanwezig zijn in de afbeelding, een voorstelling van complete chaos zijn geweest. Geen meesterwerk.
Creativiteit heeft dus orde nodig. Het is namelijk onmogelijk om aan een groot creatief project te werken, zonder hierbij uit te gaan van een stukje planning of ordelijkheid. Wil je weten hoe je dat precies doet, lees dan dit artikel. Hierin behandelen 5 methoden waarmee jij jouw creatieve workflow kunt verbeteren.
Kortom: creativiteit ontwikkelen? Hanteer een aantal goede gewoonten
Zoals je ziet is het ontwikkelen van je creativiteit geen oeroud mysterie, het komt simpelweg neer op het eigen maken van een aantal goede gewoonten. Besteed je daar elke dag aandacht aan, dan zul je merken dat je die rechterhersenhelft een flinke boost geeft.
En dat is iets wat je zelf moet doen — bijvoorbeeld zo:
- Wees nederig — laat je ego los en besef dat het oké is om fouten te maken. Neem risico’s.
- Wees nieuwsgierig — bestudeer fouten van anderen, leer van hun feedback, maar weet ook wanneer het tijd is om je nieuwsgierigheid los te laten.
- Wees eerlijk over wat je wel en niet kunt — besef dat je niet alles kent en sta open voor tips en adviezen van andere mensen.
- Wees gedisciplineerd — creativiteit en ordelijkheid gaan prima samen. Plan je werk dus goed en bewaak je tijd.
Meer weten over het verhogen van je creativiteit?
Wil je nou meer leren over hoe jij jouw brein als creatieveling kunt verbeteren? — volg dan eens een cursus Snellezen, Geheugentechnieken en Mindmappen.
In deze 1-daagse training leren we je een aantal handige methoden waarmee jij jouw creativiteit verder kunt ontwikkelen. Zo leer je bijvoorbeeld gebruik maken van mindmaps — een ontzettend handige tool in het creatieve proces waarmee je abstracte informatie lineair kunt overzien.
Volg ‘m dus eens, die training en haal meer uit je creativiteit. Creativiteit valt dan wel niet te dwingen, effectiviteit wel — met de juiste tools dan 😉
Dagelijks handige inzichten? Volg ons op social media!
Volg ons onder andere op Instagram of Pinterest. Daar krijg je niet alleen handvatten op het gebied van slimmer communiceren, je ontvangt ook de slimme tips waarmee je jouw productiviteit een boost geeft. De laatste artikelen netjes en overzichtelijk in je mailbox ontvangen? Schrijf je dan in voor de wekelijkse nieuwsbrief.
Leer je liever lezend, lees dan ons boek Elke Dag om 15.00 Uur Klaar. Maak kennis met de beste inzichten uit onze trainingen en leer slimmer werken in plaats van harder. En snellezen? Tekstbegrip? En leessnelheid? Zulke zaken komen ook aan bod.
Wie zijn wij? | Training Snellezen, Geheugentechnieken & Mindmapping
Tijdwinst.com is een trainingsbureau dat zich specialiseert in slimmer (samen)werken. We bieden door het hele land diverse (online) trainingen aan, variërend van timemanagement, assertiviteit, gesprekstechnieken tot aan snellezen. Nieuwsgierig? Neem dan zeker eens een kijkje op onze website of blogs, en schrijf je in voor één van onze (digitale) trainingen.
- 1-daagse training Time Management | Blog
- 1-daagse training Assertiviteit | Blog
- 1-daagse training Gesprekstechnieken | Blog
- 1-daagse training Feedback Geven | Blog
- 1-daagse training Snellezen, Mindmapping en Geheugentechnieken | Blog
- 1-daagse training Effectief Thuiswerken voor Teams | Blog
