Bij Pixar (je weet wel, van die animatiefilms) moeten ze regelmatig met iets nieuws komen. Een rat die sterrenchefs overtreft in de keuken of een wereld waar emoties pratende wezentjes zijn in je brein. Hoe ontstaan die briljante ideeën? Niet door een paar mensen op maandagochtend in een vergaderhok te proppen met koffie en een whiteboard. Wel door creatieve brainstorm technieken die ruimte geven aan je verbeelding. Lees in dit artikel meer over drie creatieve technieken die wel werken en leer vier tips om ze succesvol toe te passen. 

De kans is groot dat jouw brainstormsessie weinig sprankelend is. Of je nu de facilitator bent die denkt dat post-its per definitie zorgen voor innovatie of degene die zich steeds afvraagt waarom je hier eigenlijk aanwezig bent; het resultaat is vaak matig. Er wordt veel gepraat, maar er ontstaan weinig concrete ideeën. Laat staan goede ideeën. 

Dat komt doordat je nog steeds vasthoudt aan een klassieke brainstorm methode: iedereen bij elkaar, roepend door elkaar, een flip-over volpennen en hopen dat er iets goeds ontstaat. 

Brainstormen is niet het probleem. Hoe je het doet wel. Het goede nieuws? Creatieve technieken maken het verschil tussen een energie vretende sessie en een explosie van ideeën. En het fijne: ze zijn niet ingewikkeld, veel zijn gewoon praktisch en leuk. 

Wat komt aan bod:

  1. Zoveel mogelijk ideeën door te brainstormen
  2. Brainstorm oefeningen werken als een goede heist-movie
  3. Brainstorm slimmer met 4 tips die wél werken
  4. Welke technieken zijn er? Zo geef je vorm aan je brainstorm
  5. Creatieve technieken en voorbereiding brengen je pas echt goede ideeën
  6. Veelgestelde vragen over creatieve technieken

creatieve technieken

Zoveel mogelijk ideeën door te brainstormen

Laten we een stapje terug nemen. Wat is brainstormen? Het is een creatieve denkstrategie waarbij je in een korte tijd zoveel mogelijk ideeën verzamelt over een bepaald vraagstuk of probleem. Het doel: zoveel mogelijk ideeën vergaren, tenminste in het begin.

Je zet je kritische bril af en laat de ideeën vrij stromen. Hoe wild, onrealistisch of onuitgewerkt ze ook lijken. Of je het nu in je eentje doet of in een groep, het gaat om het loslaten van beperkende gedachten en het activeren van je verbeeldingskracht.

En dat doe je het beste met creatieve sessie technieken. 

Brainstorm oefeningen werken als een goede heist-movie

Het verschil tussen een traditionele en strategische brainstorm? Dat zit ‘m in de aanpak. In plaats van lukraak ideeën op tafel te gooien en hopen op een eureka-moment, werk je bij een strategische brainstorm doelgericht en doordacht. Zoals bij een heistfilm.

In Ocean’s Eleven zie je het: elk teamlid heeft zijn eigen rol. De hacker, de inside man en de kluizenkraker. Ze bereiden zich allemaal apart voor en komen pas bij elkaar wanneer het plan helder is en ieders input iets bijdraagt. 

Zo werken brainstorm technieken voor een groep ook. Dus niet iedereen spontaan optrommelen en dan maar wat roepen. Iedereen doet vooraf onderzoek, verzamelt invalshoeken en parkeert alvast wat ideeën. Daarna kom je pas samen, waardoor het geen eindeloze vergadersessies vol herhaling wordt, maar een slimme kraak van het probleem. In het beste geval: een idee dat zo strak in elkaar zit als de overval op die Las Vegas-kluis. 

Brainstorm slimmer met 4 tips die wél werken

Je herkent het vast wel: een teamvergadering waar iedereen naar elkaar zit te staren in de hoop dat de goede ideeën dan vanzelf binnenkomen. Helaas, zo werkt het niet. Een goede brainstorm begint niet in de vergaderruimte, maar daarvoor. 

Vergelijk het met een goede podcast: het lijkt spontaan, maar achter de schermen zit voorbereiding, structuur en een duidelijke rode draad. Er wordt niet geschoten met losse flodders, maar er is goed over nagedacht. En dat maakt het verschil. 

Bij strategisch brainstormen gebeurt het meeste werk, voordat je met z’n allen de sessie in duikt. Niet op de bonnefooi binnenwandelen en hopen op inspiratie. Want als je pas hoort waarover het gaat zodra je aan tafel zit, ben je eigenlijk al te laat. 

1. Verzamel ideeën solo voor je de brainstorm ingaat

Denk je bij brainstormen meteen aan een whiteboard, een stapel markers en een groep mensen die roepend elkaar proberen te overstemmen? Dat begrijpen we. Maar als je echt creatieve ideeën wilt, moet je dat beeld loslaten. 

Want de beste ideeën ontstaan vaak niet aan tafel, maar op de fiets, onder de douche, op het toilet of tijdens het wachten op je koffie. Dat is geen toeval. Creativiteit floreert namelijk het beste in je eentje. Geen collega die je onderbreekt, geen tijdsdruk of last van groepsdynamiek. 

Waardoor dit wel werkt:

Het is simpel: als je alleen bent, denk je vrijer. Je hoeft niets te filteren. Je gêne is weg, je hebt geen behoefte om ‘slim’ of ‘grappig’ over te komen. Vooral voor introverten is dit een verademing. In een groep vol extraverte types is het lastig om er bovenuit te komen, laat staan om out of the box te denken. Daarnaast helpt het om vooraf je ideevorming te activeren.

Onthoud: kwantiteit is belangrijker dan kwaliteit (divergeren). Dat klinkt onlogisch, maar het is juist de truc bij een brainstorm. Hoe meer ideeën je hebt, hoe minder gehecht je raakt aan één ervan. En hoe makkelijker je ze later kunt combineren, veranderen of deleten. 

Een handige tip: gebruik de ‘5-minuten dump’. Stel een timer in, schrijf alles op wat in je opkomt rondom een centrale vraag en stop pas als de wekker gaat. Zonder oordeel, je schrijft gewoon klakkeloos op wat je bedenkt. Later kijk je pas wat bruikbaar is. 

creatieve technieken

2. Brainstormen met behulp van ChatGPT – je digitale creatieve hulpje

Heb je geen tijd om een hele sessie te organiseren? Of wil je je ideeën eerst even toetsen voordat je ze het team in slingert? Dan is ChatGPT jouw handige hulpje. Je gebruikt het als creatieve sparringpartner. 

Hoe werkt het?
Voer een duidelijke vraag of uitdaging in, het liefst met wat context en vraag om alternatieven, invalshoeken of juist extreme ideeën. Laat ChatGPT een lijst maken en combineer het met een creatieve techniek (zoals omgekeerd brainstormen) of vraag om tegenargumenten. Zo kom je vaak op ideeën waar je in je eentje niet opgekomen was. 

Waarom dit werkt:

ChatGPT is snel, veroordeelt niet en kan eindeloos doorgaan. Bovendien helpt het je om je eigen denkpatronen te doorbreken, door suggesties te doen buiten je referentiekader. Zie het als je digitale brainstormhulpje: altijd beschikbaar, denkt strategisch met je mee en zorgt dat je met goede ideeën aankomt. 

3. Houd een pre-brainstormsessie

Zie een pre-brainstorm als een auditieronde bij The Voice, maar dan zonder de juryleden in de draaiende stoelen. Voordat je een groep met mensen aan tafel zet om door te pakken met ideeën, is het slim om eerst een pre-brainstorm te houden. 

Tijdens deze pre-fase deel je de eerder bedachte ideeën met een select groepje collega’s en hak je rigoureus in op wat niet werkt. Alleen ideeën met potentie gaan door naar de ‘liveshow’, oftewel: de echte brainstormsessie. Dit noemen we convergeren. 

Waardoor dit werkt:

Omdat je anders verdrinkt in de ideeën. Als je elke wilde hersenspinsel serieus neemt in de groepssessie, kun je er gerust een driedaagse brainstorm van maken. Veel ideeën zijn leuk, maar niet bruikbaar. En daar kom je op maar één manier achter: door te filteren voordat de echte sessie begint. 

Zo houd je alleen de diamanten over. De zaadjes die potentie hebben om te groeien tot een impactvol product of dienst. 

Kleine waarschuwing: deze fase kan schuren. Het is niet altijd even leuk als je idee direct afgewezen wordt. Maar zoals een goede redacteur zegt tegen schrijvers: “Kill your darlings.” Niet omdat ze slecht zijn, maar omdat je ruimte maakt voor beter. 

4. Werk door op de overlevende ideeën 

Na de pre-brainstorm is het kaf eruit en houd je een handjevol kanshebbers over. De top 30%. Het zijn de ideeën waar je wel verder op wilt bouwen. Oftewel: je maakt van ruwe diamanten met de groep glimmende parels. Nu begint het echte groepswerk. 

Je werkt alleen verder aan de ideeën die de voorrondes glansrijk hebben overleefd. De rest is linea recta de prullenbak in gegaan. 

Zo ziet dat eruit:

  • Elk idee wordt kort gepitcht, niet door de bedenker zelf
  • Door het idee los te koppelen van de bedenker, krijgt het z’n eigen podium, zonder het ego van de bedenker erbij
  • De groep reageert, schiet het af of bouwt erop voort

Als het idee een schot in de roos blijkt te zijn, merk je dat vanzelf. Het zet anderen meteen aan het denken, het bouwt organisch uit en krijgt vanzelf vorm. Doet dat het niet? Dan moet je net zo rigoureus zijn als in de pre-brainstorm: afketsen en weer door. Zo eindig je de brainstorm niet met een whiteboard met onbruikbare ideeën, maar met één of twee echt goede ideeën waar je echt iets mee kunt. Dat is strategisch brainstormen. 

Even tussendoor: dagelijks handige inzichten op social media

Volg ons op Instagram of Pinterest voor handige handvatten om slimmer te communiceren en productiviteit tips. Wil je liever de laatste artikelen overzichtelijk in je mailbox ontvangen? Schrijf je dan in voor onze nieuwsbrief.

Trouwens, je leest nog meer achtergrondinformatie, handige tips en to do’s in onze boeken ‘Elke Dag om 15.00 Uur Klaar’ en ‘Full Focus Op Wat Echt Belangrijk Is’. Onze boeken staan bomvol inzichten uit onze trainingen. Ook snellezen en tekstbegrip behandelen we erin. 

Dit bericht op Instagram bekijken

Een bericht gedeeld door Tijdwinst.com (@tijdwinst)

Welke technieken zijn er? Zo geef je vorm aan je brainstorm

Goede ideeën krijg je niet door simpelweg harder te denken. Maar door slimmer te brainstormen. Gebruik deze creatieve technieken om beter te brainstormen, of je nu een reclamecampagne bedenkt of een taai klantprobleem moet zien te kraken. 

1. Brainstorm techniek Design Thinking – denken vanuit de eindgebruiker

Bij Design Thinking draait het om de vraag; voor wie doen we dit eigenlijk? In plaats van meteen te verzinnen wat je maakt, begin je met wie je helpt. En waarom. Je doorloopt hierbij vijf stappen: 

  1. Empathie
  2. Definiëren
  3. Ideeën genereren
  4. Prototypen
  5. Testen

Bijvoorbeeld:

Jullie willen een nieuwe dienst ontwikkelen voor drukbezette ouders. Start dan niet met “we gaan een app bouwen”, maar met “wat hebben die ouders echt nodig?”. Misschien blijken ze wel helemaal geen app te willen, maar een wekelijkse WhatsApp-tip. Design Thinking helpt om te voorkomen dat je een perfect product maakt waar niemand op zit te wachten. 

2. Omgekeerd brainstormen – denk in mislukkingen

Heb je geen idee wat je moet verzinnen? Draai het dan om. In plaats van:“Hoe lossen we dit op?” vraag je: “Hoe maken we dit probleem juist erger?” Daarna draai je deze ramp ideeën weer om tot werkbare oplossingen. 

Bijvoorbeeld:

Je wil de klanttevredenheid verbeteren. Stel dan eerst de vraag: “Hoe kunnen we klanten zo snel mogelijk wegjagen?”

  • Slechte bereikbaarheid
  • Trage service
  • Onpersoonlijke communicatie

Draai het nu om: 

  • Heldere contactkanalen die goed bereikbaar zijn
  • Snel reageren
  • Persoonlijke benadering

Deze techniek helpt om vastgeroeste patronen los te schudden en het levert vaak verrassend praktische oplossingen op. 

3. Convergeer technieken – van wildgroei naar goede ideeën

Na een flinke brainstorm sessie zit je met een muur vol post-its of een bord vol ideeën. Nu moeten jullie gaan kiezen: welke ideeën verdienen onze tijd? Bij convergeren kies je het beste idee uit en werk je die stap voor stap verder uit. Dat kan met simpele stemrondes, met strenge selectieregels: wat scoort hoog op impact en haalbaarheid? 

Bijvoorbeeld:

Je hebt 25 ideeën verzameld voor een nieuwe campagne. Laat het team elk drie stemmen geven (met stickers of digitale likes). De top 3 werk je uit tot concrete concepten. En deze leg je weer langs de meetlat: wat kost het, wat levert het op en hoe snel kun je dit realiseren?

Convergeren voorkomt dat je verzuipt in je eigen creativiteit. Je gaat van tientallen post-its naar een concreet plan. 

creatieve technieken

Creatieve technieken en voorbereiding brengen je pas echt goede ideeën

Een creatieve brainstorm werkt pas echt als je stopt met vergaderen op de automatische piloot. Vergeet de vergaderzaal vol post-its en door elkaar geroep: echte ideeën ontstaan met goede voorbereiding, doelgerichte sessies en de juiste creatieve technieken. Eerst solo divergeren dan kritisch filteren in een pre-brainstorm en dan pas samen bouwen aan wat echt potentie heeft. Met technieken als Design Thinking, omgekeerd brainstormen en duidelijke convergentie-methodes maak je van je brainstorm geen tijdverspilling, maar een creatieve denktank. 

Nog beter informatie verwerken: training Snellezen, Geheugentechnieken en Mindmapping

Als je merkt dat je hoofd al volloopt bij het lezen van alleen al deze tips, is het tijd voor onze 1-daagse training Snellezen, Geheugentechnieken & Mindmapping. Tijdens deze training leer je hoe je moeiteloos door stapels teksten heen komt zonder af te dwalen, zonder kopzorgen en met overzicht. Je leest minimaal twee keer zo snel, onthoudt meer en pakt handige tools mee als mindmapping en geheugenhacks. Perfect als je:

  • Dagelijks veel informatie moet verwerken
  • Snel bent afgeleid tijdens het lezen
  • Moeite hebt met overzicht en structuur

Wil je meer grip op je focus, geheugen en energie? Bekijk hier de training en geef je brein de tools die het verdient. 

Meer weten? Lees verder

Veelgestelde vragen over creatieve technieken

  • Welke 5 vormen van creatieve vaardigheden zijn er?

    1. Assertief denken (verrassende verbindingen leggen)
    2. Verbeeldingskracht
    3. Probleemoplossend vermogen
    4. Flexibiliteit in denken
    5. Kritisch analyseren

    Deze vaardigheden helpen je om buiten de bestaande kaders te denken en originele oplossingen te bedenken.

  • Wat zijn creatieve methodieken?

    Creatieve methodieken zijn gestructureerde manieren om ideeën te genereren of problemen anders te benaderen, zoals brainstorming, mindmapping of de SCAMPER-methode. Ze helpen je denken op gang te brengen en patronen te doorbreken. 

  • Welke creatieve vormen zijn er?

    Creatieve vormen zijn manieren waarop creativiteit tot uiting komt, zoals schrijven, ontwerpen, conceptdenken, visualiseren of improviseren. Het draait vaak om ideeën bedenken, strategieën ontwikkelen of communicatie vernieuwen. 

  • Wat zijn creatieve technieken en waarom zijn ze belangrijk voor innovatie?

    Creatieve technieken zijn tools zoals brainwriting, de omkeermethode of analoog denken, die je helpen om nieuwe perspectieven te vinden. Ze zijn belangrijk voor innovatie, omdat ze je uit je standaard denkwijze halen en verrassende oplossingen mogelijk maken. 

  • Hoe kan ik leren om ‘out of the box’ te denken als ik vastzit in oude patronen?

    Door jezelf bewust buiten je comfortzone te trekken, bijvoorbeeld via onverwachte associaties, omdenk-methodes of door andere mensen en invalshoeken te betrekken. Je brein heeft soms een duw nodig om een andere route te kiezen.

  • Welke eenvoudige creatieve technieken kan ik direct toepassen om nieuwe ideeën te genereren?

    Begin met de “wat als”-vraag, gebruik analoge voorbeelden (wat zou IKEA doen) of probeer eens omgekeerd te denken (hoe los je het probleem niet op?). Ook mindmapping is laagdrempelig en werkt snel. 

  • Wat is het verschil tussen divergerend en convergerend denken, en hoe pas ik dit toe?

    Divergerend denken is het loslaten van kaders en zoveel mogelijk ideeën verzinnen. Convergerend denken is het filteren, combineren en kiezen van de beste ideeën. Eerst gek doen, dan pas schiften. Dat voorkomt dat je te vroeg stopt met denken. 

  • Waarom werkt traditionele brainstormen vaak niet, en wat werkt beter?

    Omdat het vaak eindigt in sociaal wenselijk gedrag of veilig denken en de luidste stem wint vaak. Beter werkt gestructureerd brainstormen met vaste fases, individuele input én technieken zoals brainwriting of associatiekaarten. 

  • Hoe helpt mindmapping bij het ontwikkelen van nieuwe ideeën?

    Mindmapping activeert beide hersenhelften: het logische en het creatieve brein. Daardoor zie je sneller verbanden, krijg je overzicht en kom je op ideeën waar je met lineair denken niet op zou zijn gekomen.

  • Wat zijn effectieve manieren om bestaande concepten te doorbreken en opnieuw vorm te geven?

    Gebruik technieken zoals ‘SCAMPER’ (Substitute, Combine, Adapt, Modify, Put to another use, Eliminate, reverse) of stel het tegenovergestelde voor. Ook het toevoegen van een willekeurig element dwingt je anders te kijken. 

  • Welke creatieve technieken helpen om in korte tijd veel nieuwe ideeën te bedenken?

    Brainwriting, rapid ideation en associaties op onverwachte woorden (uit bijvoorbeeld een woordenboek) helpen je brein sneller te schakelen. Hoe minder je nadenkt over goed of fout, hoe beter het werkt. 

  • Hoe kan ik in een team creativiteit stimuleren zonder dat het verzandt in chaos?

    Door structuur aan te brengen in het proces: begin met divergeren, plan daarna bewust tijd in om te clusteren, kiezen en concretiseren. Geef iedereen een stem en zet ChatGPT in als sparringspartner. 

  • Hoe ontwikkel ik mijn eigen creatieve denkstijl en blijf ik vernieuwend?

    Blijf oefenen: stel vragen, gebruik regelmatig nieuwe technieken en zoek inspiratie buiten je vakgebied. Durf te vertragen, creativiteit ontstaat vaak juist in de ruimte tussen je taken door. 

Wie zijn wij? | Cursus Time Management

Tijdwinst.com is een trainingsbureau dat zich specialiseert in slimmer (samen)werken. We bieden door het hele land diverse (online) trainingen aan, variërend van timemanagement, assertiviteit, gesprekstechnieken tot aan snellezen. Nieuwsgierig? Neem dan zeker eens een kijkje op onze website of blogs, en schrijf je in voor één van onze (digitale) trainingen.

  1. 1-daagse training Time Management | Blog
  2. 1-daagse training Assertiviteit | Blog
  3. 1-daagse training Gesprekstechnieken | Blog
  4. 1-daagse training Feedback Geven | Blog
  5. 1-daagse training Snellezen, Mindmapping en Geheugentechnieken | Blog
  6. 1-daagse training Effectief Thuiswerken voor Teams | Blog