Aanbieders van een snellezen app zijn er genoeg: Spritz, Spreeder, Readquick en Beeline bijvoorbeeld. Misschien heb je al eens van ze gehoord. Maar heb je ook al gehoord dat hun snelleestechnieken niet werken? 5 psycholoog-onderzoekers vellen hun genadeloze oordeel in het grootste meta-onderzoek naar snellezen in 30 jaar.
Een aanbieder van een training snellezen die het gebruik van een snellezen app om te leren snellezen afraadt? ‘Komt dat even goed uit’, zul je misschien denken. Klinkt het je iets te opportunistisch en ongeloofwaardig in de oren? Dat mag best, maar geloof dan wel in een groep gerenommeerde Amerikaanse psycholoog-onderzoekers – die een grote meta-analyse deden van ongeveer alle wetenschappelijke onderzoeken die er in de afgelopen 30 jaar gedaan zijn – en ze terug herleiden naar hedendaagse technieken snellezen. Waaronder de technieken die toegepast worden door grote aanbieders in hun snellezen app.
Het onderzoek werd geleid door Keith Rayner, cognitief psycholoog en pionier in eye tracking methodes en visuele perceptie bij lezen, samen met Elizabeth Schotter, dr. Michael Masson, Mary Potter (leidt het Potter lab, dat de waarneming en verwerking van woorden en beelden onderzoek – en al 48 jaar verbonden aan het Brain and Cognitive Sciences instituut) en dr. Rebecca Treiman (leider van het Reader and Language Lab aan Washington University).
Best een betrouwbaar clubje mensen, als het op kennis over het brein en snellezen gaat. En in hun onderzoek komt het gebruik van een snellezen app er niet mals vanaf, om het nog op z’n zachtst te zeggen.
Het gebruik van de grote snellezen apps die er op dit moment bestaan, tenminste – elk met hun eigen snellees methode:
- Spritz,
- Beeline,
- Spreeder
- en Readquick bijvoorbeeld.
De eerste twee worden zelfs uitvoerig behandeld in hun analytische studie. Laten we die informatie er even bij pakken, om te zien welke technieken zij gebruiken in hun snellezen app – en vooral waarom die niet werken.
Dagelijks handige inzichten? Volg ons op social media!
Volg ons dan op Instagram of Pinterest. Daar krijg je niet alleen handvatten op het gebied van slimmer communiceren, je ontvangt ook de slimme tips waarmee je jouw productiviteit een boost geeft. De laatste artikelen netjes en overzichtelijk in je mailbox ontvangen? Schrijf je dan in voor de wekelijkse nieuwsbrief.
Leer je liever lezend, lees dan ons boek Elke Dag om 15.00 Uur Klaar. Maak kennis met de beste inzichten uit onze trainingen en leer slimmer werken in plaats van harder. En snellezen? Tekstbegrip? En leessnelheid? Zulke zaken komen ook aan bod.
Waarom snellezen app met RSVP niet werkt
De Spritz app is één van de grootsten, zo niet dé grootste, in de snellezen app wereld. Hij is gebaseerd op het principe van RSVP. Dat staat voor Rapid Serial Visual Presentation. Een snellezen techniek die, zoals praktisch alle snellezen technieken, gebaseerd is op het idee dat sneller leren lezen werkt door je oogbeweging te verminderen.
En dat idee is volgens Spritz zelf gekomen door “bijna 3 jaar in ‘kluizenaarsmodus’ te werken om de lees methodiek te perfectioneren”.
Hun methodiek: oogbeweging te verminderen, door woorden één voor één te presenteren met de middelste letter (focuspunt) telkens op dezelfde plek.
Door woord voor woord te laten zien op hoge snelheid, stoppen je ogen met bewegen bij het lezen. Dat zou de tijdwinst op moeten leveren.
Een grove denkfout, ontdekten de onderzoekers.
Oogbeweging beperken helpt niet
Één van de belangrijkste conclusies uit de studie:
“De factor die leessnelheid het sterkst bepaalt, is woord-identificatie. Dat toont dat snellezen nauw verbonden is met taal-verwerkingsvaardigheden, eerder dan oogbeweging controle.”
Wat Spritz echter zegt:
“Als je leest, gaat slechts 20% van je tijd op aan inhoud verwerken. De overige 80% gaat op aan de fysiek je ogen bewegen van woord naar woord.”
Wat de onderzoekers daarop antwoorden:
“Als we aannemen dat we constant informatie verwerken terwijl we lezen, dan is een meer accuraat statement dat 100% van de leestijd op gaat aan inhoud verwerken en dat de ogen 10% van die tijd bewegen.”
Geen tijdwinst met oogbewegingen beperken, dus. Daar gaat de kern van hun methodiek. Maar er was nog meer. De snelheid opvoeren!
Snelheid opvoeren werkt niet
De onderzoekers:
“Oefeningen die mensen helpen om woorden te identificeren en beter te begrijpen helpt snellezen; gewoon visuele informatie sneller opnemen doet dat niet. Als visuele informatie sneller binnenkomt dan het begrip-systeem kan verwerken, gaat de verhoogde snelheid alleen maar ten koste van het begrip.”
En raad eens wat Spritz doet? Visuele informatie op verhoogde snelheid binnenbrengen.
Je kunt die informatie niet alleen niet zo snel verwerken, maar je kunt ook niet terugkijken. Dat laatste is één van de belangrijkste reden waarom de Spritz app niet werkt. Het betekent namelijk dat je ogen niet alvast vooruit kunnen kijken, én ze kunnen niet terugkijken om iets te corrigeren. En vooral dat laatste, zeggen de onderzoekers, is dramatisch voor je woordbegrip.
“Wanneer je eerste gok om een woord te interpreteren verkeerd is, kom je in de problemen. In zo’n geval lossen lezers het probleem op door regressies te maken en een zin (of een deel daarvan) te herlezen om de correcte interpretatie te vinden.”
Dat is dus precies wat niet kan bij RSVP apps zoals Spritz. Is je woord-identificatie verkeerd (bij een dubbele betekenis van een woord, een moeilijk woord of een fout gelezen woord bijvoorbeeld) dan heb je geen kans om je brein alsnog de juiste identificatie door te geven. Je brein is in de war en probeert tevergeefs kaas te maken van wat het binnenkrijgt.
Focusletter benadrukken werkt niet
En dan was er nog het onderdeel in hun methodiek dat de middelste letter waar het oog het sterkst op focust (OVP) in het midden van het scherm plaatst, steeds op dezelfde plek, in rood gekleurd. Daar heb je ook niks aan, zeggen de onderzoekers:
“In tegenstelling tot de implicatie op de Spritz website, zijn lezers wel capabel om woorden te identificeren – of ze nu wel of niet naar de OVP kijken. Er is slecht een nihil verlies in verwerkings-efficiëntie wanneer hun ogen landen op een ander punt in het woord.”
Conclusie
De focusletter heeft geen nut – en oogbeweging beperken is niet waar je de tijdwinst haalt. Die zit ‘m in verbeterd woordbegrip. En je begrip verslechtert bovendien juist wanneer je oogbeweging beperkt en visuele informatie op hoge snelheid laat binnenkomen. Precies de twee dingen die de Spritz app doet!
Niet doen dus. Snellezen met Spritz.
Ook niet met een vergelijkbare RSVP snellezen app zoals Readquick of Spreeder, trouwens. Daar zit je met dezelfde ongeldige methodiek.
Dan eentje die heel anders werkt: met kleur – om je te helpen sneller leren lezen. Werkt die dan? Nope.
Waarom snellezen app met kleuren niet werkt
De snellezen app met RSVP is veruit de grootste qua aanbieders in de snellezen app wereld. Maar er zijn ook kleinere, nieuwere partijen die de markt verkennen – met ‘nieuw ontdekte’ methodes. Zoals de methode met verschil in kleurgebruik, van blauw verlopend naar rood en andersom in elke zin.
Een interessant idee dat bestaat uit twee delen, zoals je in de tekst kunt lezen (vertaald):
“Heb je je ooit afgevraagd waarom stoplichten kleuren gebruiken en geen woorden? Dat is omdat het menselijk brein kleuren heel snel kan verwerken – veel sneller dan het woorden kan verwerken. BeeLine reader maakt gebruik van dat principe om lezen sneller en makkelijker te maken. Met BeeLine Reader begeleidt de kleur van de tekst je ogen over en tussen zinnen, waarmee het ‘line transition erros’ (zinnen per ongeluk overslaan of herhalen) elimineert en lezen sneller, makkelijker en efficiënter maakt.”
- Deel 1 is dus: je brein verwerkt kleur makkelijker dan woorden, dus je leest sneller als woorden kleuren hebben.
- Deel 2 is: kleuren helpen je om de zin goed te volgen, zodat je geen delen herhaalt of overslaat.
Klopt daar iets van, onderzoekers?
Je brein herkent kleur niet makkelijker dan woorden
Voor dit antwoord op deel 1 verwijzen de onderzoekers naar het Stroop-effect. Dat is dat trucje waarbij je een woord dat een kleur benoemt qua letterkleur anders invult dan de betekenis van het woord:
“Wat zo verrassend is aan dit effect, is dat we zouden denken dat een kleur benoemen zo makkelijk zou moeten zijn dat het woord irrelevant is. Het Stroop-effect laat zien dat dat niet zo simpel is. Mits de lezer vaardig is in zijn taalkunde, is de woordherkenning zo ontzettend snel en krachtig, dat het kan botsen met naar boven halen van een woord dat ermee in strijd is – zoals de naam van een kleur.”
Oftewel: het woord herkennen en verwerken is makkelijker voor je brein dan de kleur. (Test zelf maar, met de derde kolom ten opzichte van de eerste!)
Oftewel: deel 1 van wat BeeLine beweert is wat men in de volksmond ook wel “larie” noemt.
Eens kijken naar deel 2.
Regressie voorkomen helpt niet
Regressie, het automatisch terug (en weer vooruit) schieten van je oogbol dient om eventueel correcties aan te brengen in het begrip. Wil je begrijpen wat je (snel) leest, dan is regressie voorkomen geen aanrader. Je hebt het juist nodig!
Eigenlijk dus net als bij de RSVP methode, die hetzelfde probeert te doen – maar dan middels het laten verdwijnen van woorden. BeeLine doelt ook op voorkomen van regressie, maar dan door je met kleur te begeleiden naar de volgende zin.
Je oogbol niet via zulke methodes, maar zelf bewust proberen te weerhouden van teruglezen is net zo zinloos, zeggen de onderzoekers:
“Het idee achter deze benadering is dat correct teruglezen een significant probleem bij het lezen is en dat het lezen zal verbeteren door dit probleem te beperken. Maar teruglezen is niet het lastige gedeelte van lezen – dat is taalverwerking. Tijdwinst bij lezen door teruglezen efficiënter te maken, kan dus dus slechts een minimale verbetering in het lezen als geheel voortbrengen.”
Let op: “…Teruglezen is niet het lastige gedeelte van lezen”. Integendeel zelfs! Het helpt lezen – weet je nog?
“…In zo’n geval lossen lezers het probleem op door regressies te maken en een zin (of een deel daarvan) te herlezen om de correcte interpretatie te vinden.”
En dus zonder dat het meetbare tijd kost, want dit is een eitje voor je brein.
Conclusie
Teruglezen stroomlijnen haalt niets uit, en je brein verwerkt woorden sneller dan kleuren – niet andersom.
Ook zeker niet doen dus, als je taalvaardigheid gewoon goed is; snellezen met zo’n op kleuren gebaseerde snellezen app. En ook geen Spritz, en geen Readquick en geen Spreeder. En niets wat daarop lijkt of op dezelfde technieken is gebaseerd.
Maar wat dan wél?!
Hoe snellezen wél werkt
Toch die cursus Snellezen en Geheugentechnieken van ons volgen. Wij houden ons namelijk wél aan de wetenschappelijke conclusies van decennia aan onderzoek. We werken niet met gekke dingen als woorden die verdwijnen of kleuren die tevoorschijn komen. Wij baseren ons op de natuurlijke aanleg van je brein, dat wel degelijk sneller kan leren lezen – gebaseerd op conclusies van dezelfde groep onderzoekers. Hoe dat dan (wel) werkt, lees je hier. Trainer David ligt al één tipje van de sluier op:
Wie zijn wij? | Training Snellezen, Geheugentechnieken & Mindmapping
Tijdwinst.com is een trainingsbureau dat zich specialiseert in slimmer (samen)werken. We bieden door het hele land diverse (online) trainingen aan, variërend van timemanagement, assertiviteit, gesprekstechnieken tot aan snellezen. Nieuwsgierig? Neem dan zeker eens een kijkje op onze website of blogs, en schrijf je in voor één van onze (digitale) trainingen.
- 1-daagse training Time Management | Blog
- 1-daagse training Assertiviteit | Blog
- 1-daagse training Gesprekstechnieken | Blog
- 1-daagse training Feedback Geven | Blog
- 1-daagse training Snellezen, Mindmapping en Geheugentechnieken | Blog
- 1-daagse training Effectief Thuiswerken voor Teams | Blog
